De chinchilla, wat zijn het eigenlijk voor dieren?

Chinchilla’s zijn erg leuke exotische knaagdiertjes afkomstig uit het Andes gebergte van Zuid-Amerika. Vroeger werden ze gefokt voor de bontindustrie maar tegenwoordig hebben ze ook al hun weg als zeer populair huisdier gevonden. Ze behoren tot de cavia familie en kunnen gemiddeld wel 15 tot 20 jaar oud worden! Ook zien chinchilla’s er zeer schattig uit. Ze hebben een zijde zachte dichte vacht, een pluimstaart en grote ovale oren.

Toch bedriegt het uiterlijk wel een beetje want omdat ze er zo schattig uit zien worden ze vaak gekocht als leuke knuffeldiertjes voor de kids. Chinchilla’s zijn echter eigenzinnige diertjes die zeker wel tam kunnen worden maar het vrijwel nooit leuk vinden om stevig vastgenomen te worden. Bovendien zullen ze hun eigen gangetje willen gaan dus ze komen niet gezellig bij je op schoot zitten. Ze hebben eerder de voorkeur om lekker rond te rennen in een voor hen speciaal ingerichte ruimte (knaagproof) en als ze zin hebben komen ze wel even wat lekkers bij hun baasje halen.

Tevens zijn chinchilla’s schemer en nacht dieren. Overdag zie je ze in diepe rust heerlijk tegen elkaar aan en over elkaar heen liggen slapen. Af en toe komen ze even van hun plankje af om wat te drinken en te eten maar verder dien je ze ook met rust te laten overdag. Zodra het buiten een beetje schemerig begint te worden zul je steeds meer actie ontdekken in de kooi, ze worden wakker.

Chinchilla’s lijken je leuke huisdieren en je hebt besloten een stelletje aan te schaffen. Wat komt hier bij kijken en waar moet je goed op letten?

Neem je 1 of meerdere chinchilla’s en voor welk geslacht kun je het beste kiezen?

Chinchilla’s schaf je altijd aan per 2 of zelfs meer. Het zijn sociale diertjes welke een zeer grote behoefte hebben aan een levenspartner. Hebben ze geen partner kunnen ze gaan treuren en in een diepe depressie belanden, uiteindelijk kunnen ze hier zelfs aan komen te overlijden.

Denk er daarom goed om dat als je graag chinchilla’s als huisdier wilt hebben je er minimaal 2 maatjes bij krijgt voor de komende 15 jaar!

Als je na  deze wetenschap nog steeds voor deze leuke dieren wilt gaan is het goed om voor jezelf te besluiten of je twee dieren van het zelfde geslacht wilt hebben (ja, ja… dit is zeer zeker mogelijk!) of graag een koppeltje (bokje / vrouwtje) wilt hebben.

Lijkt het je leuk om af en toe eens een nestje te nemen, dan denk je eigenlijk al helemaal fout. Chinchilla’s hebben niet af en toe een nestje, zodra er jongen zijn geboren zal de bok al weer willen herdekken en zul je als baasje moeten ingrijpen en de middelen bij de hand hebben om dit te voorkomen. Daarnaast zijn de baby’s soms al op een leeftijd van 12 weken geslachtsrijp en kunnen ook al succesvol dekken en zwanger worden. Om inteelt te voorkomen is het daarom belangrijk de dieren op een leeftijd van maximaal 10 weken van elkaar te scheiden en hiervoor dus ook de mogelijkheid te hebben.

Besluit je voor een koppeltje te gaan houd er dan rekening mee dat hier heel wat bij komt kijken en je jezelf heel goed dient in te lezen op het gebied van fokken. Tevens is het belangrijk om te weten dat vrouwtjes pas vanaf hun 8^e maand tot na hun eerste levensjaar bij een bokje mogen worden gezet. De makkelijkste weg zou daarom zijn een bestaand en ervaren fokkoppeltje bij een goede fokker te kopen.

Naast een fokkoppeltje kun je ook kiezen voor 2 dieren van het zelfde geslacht. Zowel 2 bokjes of 2 vrouwtjes zullen het prima met elkaar vinden. Een goede fokker zal het ook geen probleem vinden om de dieren voor je te koppelen alvorens je ze komt ophalen.

Als je voor het eerst chinchilla’s neemt adviseer ik je te beginnen met 2 dieren van het zelfde geslacht. Zo kun je een hoop eigen ervaring op doen en als je later toch besluit te gaan fokken kun je altijd gaan uitbreiden. Als je bijvoorbeeld begint met 2 vrouwtjes zou je er later altijd een bokje bij kunnen koppelen (Let op: meerdere bokjes met een vouwtje gaat overigens niet).

Waar kun je het beste je chinchilla’s kopen?

Deze vraag is vrij makkelijk te beantwoorden, dit is namelijk bij een goede fokker.

Geregeld zie je deze bijzondere exoot in een dierenwinkel of tuincentrum. Helaas zul je bij deze dieren vaak tegen gezondheid en gedrag problemen aan lopen.

Allereerst zijn de dieren zeer stress gevoelig en kunnen niet tegen de drukte en vele veranderingen in een winkel. Ze kunnen hierdoor bepaalde gedragsproblemen gaan ontwikkelen, denk maar eens aan niet sociaal gedrag zoals knorren en bijten, paniek, etc…

Maar ook de gezondheid is vaak een probleem met de dieren die je in een winkel koopt. Vaak zijn het dieren uit inteelt lijnen of lijnen met genetische afwijkingen zoals de veel voorkomende fatale gebitsproblemen.

Het zou niet de eerste keer zijn dat een dier bij aankoop zeer gezond en opgewekt lijkt maar al gauw last krijgt van vermagering, slechte ontlasting, vloeiende oogjes en misschien wel erger….

Tot slot wordt er veel verkeerde informatie gegeven, zo kan het maar zo zijn dat je bijvoorbeeld met broer en zus thuis komt terwijl je 2 vrouwtjes hebt gekocht. Uiteindelijk wordt je dan verrast met een nestje met alle gevolgen van dien…

Er zijn zeker nog wel meer redenen te noemen maar hierboven zijn de belangrijkste scenario’s wel beschreven!

Bij een goede fokker vind je gezonde dieren van goede kwaliteit met stamboom. Ook al ben je niet van plan te gaan fokken, je hebt de beste garantie op een gezond dier van goede afkomst met een goed karakter.

Vaak is het zelfs zo mocht een dier ziek worden of komen te overlijden aan een aantoonbare genetische afwijking dat je een nieuw dier van de zelfde waarde mag uitzoeken wanneer deze beschikbaar is. Ook kun je bij een fokker altijd terecht voor goede adviezen, informatie en uitleg. De dieren zullen soms wel iets duurder zijn in aanschaf maar je krijgt er een hoop voor terug wat de moeite zeker waard is!

In wat voor verblijf kun je een koppeltje chins huisvesten en wat hoort daar allemaal bij?

De mogelijkheden voor een geschikt verblijf zijn best wel veel. Chinchilla’s hebben wel ruimte nodig, voor 2 chinchilla’s zou ik dus zeker een minimum maat aanhouden van 80cm x 60cm x 100cm (LxDxH). Dan zul je voor jezelf moeten beslissen wat voor type kooi je leuk lijkt.

Hieronder een paar voorbeelden:

-        de vogel voilere

• Mooi groot en hoog
• Er dienen wel veel plankjes en wellicht een midden plateau in de kooi worden bevestigd
• Geeft veel troep door de open tralies
• Geeft veel lawaai
• Je kunt niet makkelijk bij de dieren komen

-        frettenkooi

• Je kunt niet makkelijk bij de dieren komen
• Ruim van binnen
• Geeft veel troep door de open tralies
• Je kunt er makkelijk speelgoed in bevestigen

-        zelfbouwhok d.m.v. een kast (prefereert onze voorkeur)

• Je kunt hem net zo groot maken als je zelf wilt
• Weinig lawaai
• 1 gaas deur aan de voorkant
• makkelijk schoon te houden
• goed in te richten
• je kunt makkelijk bij de dieren komen
• kun je passend maken aan je interieur

-        zelfbouwkooi d.m.v. aluminium frame en gaas

• ziet er goed en netjes uit
• je kunt grote deuren laten maken
• Je kunt er makkelijk speelgoed in bevestigen
• Geeft veel troep door de open wanden

Voor de inrichting is het belangrijk dat je kiest voor veilig knaagmateriaal. Je kunt hier wilgenhout voor gebruiken of hout van fruitbomen (met uitzondering van de kers en pruim) maar ook onbehandeld vurenhout uit de bouwmarkt.

Ook is het belangrijk dat je zorgt voor voldoende veiligheid in het verblijf. Chinchilla’s maken soms rare sprongen, zorg daarom dat de plankjes nooit meer als 25 a 30 cm uit elkaar en onder elkaar geplaatst worden. En zeker als je een hoog verblijf hebt zorg dan voor een extra plateau in het midden zodat als ze vallen dit nooit verder zal zijn dan 40 a 50 cm. Materiaal keuze van de plankjes kunnen zijn trespa (knaag proof), meubelplaat met aluminium rand of onbehandeld vurenhout.

De plek van het verblijf hoort in ieder geval in huis te zijn. Chinchilla’s zijn geen dieren die buiten gehouden kunnen worden, daar is ons klimaat niet geschikt voor. Ook met mooi weer in het voorjaar of de zomer kun je de dieren het beste gewoon op hun vertrouwde plekje laten staan. Ze kunnen zeer slecht tegen veranderingen en een longontsteking is zo opgelopen!

Op de bodem van de kooi kan gewoon houtschaafsel (zaagsel) worden gebruikt. Dit absorbeert goed en ruikt lekker fris!

Speelgoed mag natuurlijk ook niet ontbreken! Na al die jaren dat wij chinchilla’s hebben zijn we erg creatief geworden met speeltjes. Zo hebben wij als schuilhuisjes bijvoorbeeld een aardewerken kruik in de hokken liggen en de schommeltjes en klimmaterialen zijn voornamelijk houten papagaaien speelgoed en een onbehandelde klomp.

Chinchilla’s zijn intelligente dieren daarom moet je ook steeds weer iets nieuws voor ze verzinnen. Je kunt bijv. Wat hooi met lekkers in een wc rolletje doen, dit is een erg leuk spelletje voor ze!

Let op: Een hooibal is voor chinchilla’s uit den boze! Er hebben zich al verschillende chinchilla’s in opgehangen omdat ze af en toe van die gekke sprongen maken.

Wat eten chinchilla’s en hoe gaat de verdere verzorging?

Het dieet van de chinchilla is eigenlijk heel schaars. De basis wat erg belangrijk voor ze is omdat zeer gevoelig zijn voor verkeerde voeding is vers drinkwater, chinchilla pellets en een verse pluk hooi.

De beste voeding voor een chinchilla is en dood saaie kale pellet speciaal ontwikkeld voor chinchilla’s. Bij fokkers tref je de betere soorten pellets aan en deze zijn vaak ook veel goedkoper dan in een dierenwinkel.

Ben je dierenwinkel gebonden dan kun je het beste kiezen voor een van de betere merken zoals Beaphar care + of science selective voor chinchilla’s. Deze zien er een beetje anders uit als pellets maar bevatten wel de goede voedingsstoffen. Koop in ieder geval nooit pellets die je zelf op moet scheppen en gemengd voer.

Bij gemengd voer eten de dieren alleen het “snoepgoed” er uit en laten het noodzakelijke staan, selectief eetgedrag. Bovendien hebben chinchilla’s helemaal dat “snoepgoed’ niet nodig, je kunt ze beter zelf eens verwennen met wat lekkers uit de hand.

Naast een goed uitgebalanceerd dieet is het belangrijk dat ze een knaagsteen tot hun beschikking hebben en een ruim zandbad. Het zand moet speciaal voor chinchilla’s zijn, gebruik dus absoluut geen schelpenzand o.i.d. hier kunnen ze ernstige vachtbeschadigingen van oplopen.

Chinchilla’s nemen een zandbad om zich te ontstressen en om hun vacht goed te onderhouden. Het is dus noodzakelijk dat de dieren ten alle tijden beschikking hebben over hun zandbad met schoon zand.

Goede zand is o.a. verkrijgbaar bij fokkers maar ook in dierenwinkels, let er alleen wel op dat je geen schelpenzand / vogelzand mee krijgt. Zand heb je in verschillende structuren; fijne korrel, meelachtig, grove korrel…. Wij zelf gebruiken al jaren een grove korrel, dit stuift het minst en de dieren zien er allemaal prachtig uit.

Een grote aluminium hondenvoerbak kan prima dienen als zandbad. En hebben je chinchilla’s veel gepoept dan kun je het zand uitzeven, dit scheelt weer in de kosten.

Welke lekkernijen mogen chinchilla’s hebben?

Lekkernijen zijn er genoeg voor de dieren, maar regel 1 is wees hier altijd heel zuinig mee! Ze kunnen behoorlijk schooien met hun schattige blik maar trap hier niet in, de darmen raken snel van slag.

Natuurlijk mag je ze iedere dag wel even verwennen met iets, dit kan op verschillende manieren. Geef bijv. Een lekkere kruidenhooi met brandnetel, goudsbloem of leeuwentand… Hier mogen ze best een flinke pluk van hebben.

Om een band op te bouwen kun je ze af en toe een rozijntje geven, hier zijn ze stapel gek op. Maar wees hier niet te royaal mee want rozijnen werken ook laxerend. Een gedroogde cranberry is ook een heerlijk lekkernij of wat dacht je van een tarwe aar. Allemaal lekkers wat je veilig maar met mate kunt geven. Geef niet meer als 1 lekkernij per dag.

Lekkernijen speciaal voor chinchilla’s kan wel maar vaak zitten hier suikers of honing in en dit is niet zo geschikt. Je kunt dan beter een stukje soepstengel geven of een stukje johannesbrood. Crock herbes van versele laga zijn ze overigens ook erg gek op en dit mogen ze af en toe best wel eens hebben als tussendoortje.

Wat mogen chinchilla’s absoluut niet hebben?

Zoals eerder beschreven zijn chinchilla’s erg gevoelige dieren als het om voeding gaat. Daarom hieronder een lijstje wat ze absoluut niet mogen hebben.

-        Pinda’s
-        Chips
-        Chocolade
-        (Verse) groenten
-        Noten

Geef chinchilla’s nooit verse groente en fruit, hun dieet moet bestaan uit heel droog en schaars eten.

Tot slot nog een paar tips….

• Pak een chinchilla nooit zomaar vast en benader ze niet van achter en bovenaf.  Hierdoor raken ze in paniek, het zijn prooidieren.
• Laat al het initiatief uit gaan van het diertje zelf
• Heb veel geduld met het opbouwen van een band, dit kost soms enkele weken of zelfs maanden!
• Laat ze pas los lopen op het moment dat je het vertrouwen hebt gewonnen van je dieren en lok ze weer in hun hokje met hun zandbad of snoepje
• Jaag ze nooit op
• Weeg ze 1 keer per week op een keukenweegschaal. Ze laten namelijk niet snel zien dat er iets mis is, maar dit is wel af te lezen aan hun gewicht
• Controleer af en toe de ontlasting, dit horen mooie stevige langwerpige keutels te zijn
• Schaf geen chinchilla’s aan voor kleine kinderen, hiervoor zijn ze niet geschikt
• Chinchilla’s en andere huisdieren is geen probleem, begeleid het alleen wel goed!

Deze informatie is verkregen van:

www.jwchinchillas.nl